Vokal, insan sesinin bir müzik parçasında enstrüman gibi kullanılması anlamına gelir. Back vokal ise solistin arkasında şarkı söyleyen, şarkıya melodik anlamda katkı sağlayan kişidir. Vokal hem sahne performansı yapan soliste hem de kullanılan özel ses tekniklerine verilen isimdir. Teknik açıdan bakıldığında farklı ses kullanımları neticesinde oluşan çok sayıda vokal türü vardır.
Vokal performansı, şarkıda yaratılmak istenen etkiye göre değişik teknikleri içerebilir. Vokalistler, performans sergilerken değişik vokal tekniklerini kullanarak farklı mesajları ve duyguları aktarmaya çalışırlar. Kullanılan teknikler, şarkıların etkisini artırmak ve dinleyicinin dikkatini çekmek için başvurulan yöntemler arasındadır. Zengin bir sahne performansı için hemen hemen her konserde çeşitli vokal teknikleri kullanılmaya başlanmıştır.
Vokal Nedir?
Bir müzik performansında solist, ileri vokal olarak ön plandadır. Performans sırasında geri vokal yapan müzisyenler sanatçının sesine efekt verir. Oluşan bütün sesler, belli bir uyum içinde izleyiciye ulaşır. Neticede ortaya hoş bir dinleti çıkar.
Vokalin anlam olarak karşılığı günlük kullanımdan biraz daha farklıdır. Vokal ne demek? Vokal, kelime anlamı olarak sesle ilgili sessel şeklinde tanımlanmıştır. Günlük kullanımda ise şarkı söyleyen kişiyle özdeşleşmiştir. Günümüzde vokal, şarkı söylerken başvurulan tekniklerle özdeşleşmiş bir kelimedir.
Vokal Türleri Nelerdir?
Vokal sesleri temelde kafa ve göğüs sesleri olmak üzere ikiye ayrılır. Göğüs sesleri normalde konuşulan sesle aynıdır. Kafa sesi, birbirinden farklı tekniklerle sesin incelmesi, kalınlaşması ve farklı nefes teknikleriyle kullanılması şeklinde meydana gelir. Bir de kafa ve göğüs sesinin bir arada kullanılması yoluyla sergilenen performanslar vardır. Solist bazen göğüs sesini kullanırken tizlerde ya da peslerde kafa sesini kullanmayı tercih edebilir.
Vokal teknikleri olarak araştırdığınızda birçok farklı müzisyenin vurguladığı çeşitli teknikleri görebilirsiniz. En çok kullanılan vokal türleri arasında brutal, twang, whisper gibi vokal türleri yer alır. Kirli vokal de bir çeşit ses tekniği olarak karşımıza çıkar. Kirli vokal, puslu bir ses çıkarmanıza olanak tanır. Burada farklı ses tekniklerini kullanarak sesi normalden biraz daha çatlak bir tonda çıkarmanıza yarar.
Solist performanslarında kullanılan tekniklerden bir diğeri fry register vokaldir. Hard rock, rock ve metal gibi müzik türlerinde de kullanılabilen vokal tekniğidir. Korku filmlerinin efektlerini oluşturmak için kullanılan bir tür insan sesidir.
Whisper vokal, nüans kullanmak için insan sesini adeta bir tınıya dönüştürmek için kullanılır. Bu vokal tekniğinde ses ve hava bir arada kullanılır. Fısıltı vokal olarak da ifade edilen bu teknikte sıcak hava üfler gibi ses çıkarmayı deneyebilirsiniz.
Brutal vokal, özellikle hard rock ve heavy metal müzik türlerinde kullanılan bir tekniktir. Hırıltılı seslere dayanan bir vokal tekniğidir. Çok sayıda çeşidi bulunur. Scream vokal tekniği de bunlardan bir tanesidir. Ülkemizde scream vokal örneğini yapan sanatçılar arasında Hayko Cepkin ön plana çıkar. Yabancılarda Jinjer, bu tekniği yaygın olarak kullananlardan bir tanesidir.
Özellikle yoğun performans gerektiren vokal teknikleri, doğru yapılmadığında ses kısılmasına yol açar. Sürekli olarak yanlış çıkarılan sesler zamanla vokal polip gibi istenmeyen hastalıkların oluşumuna neden olabilir. Bu, ses organlarında kanamaya varan bir hastalıktır.
Vokal Müzikte Ses Düzenlemesi
Vokal kord, Türkçe adıyla ses teli, sesin oluşumunu sağlayan temel organlardan biridir. Dil, diş, dudak yardımıyla seslerin düzgün bir şekilde çıkmasını sağlar. Bu organlar, çeşitli ses tekniklerini oluşturmada da kilit role sahiptir. Bu tekniklerle elde edilen sesler, teknolojik donanımlarla düzenlenerek, profesyonel vokal kayıtlarına dönüşür.
Vokal kayıtlarında ses düzenlemesi için tercih edilen stüdyo ekipmanları, mikrofon, bilgisayar, enstrüman ve ses kartı gibi profesyonel cihazlardan oluşur. Çoklu ses kullanımı için ses mikseri, mikrofonu sabitlemek için stand, ses yalıtımı için özel panel gibi ekipmanlar da stüdyonuzda bulunması gerekenlerdir. Stüdyonuzu oluşturduktan sonra elde ettiğiniz kayıtları kurgu programları yardımıyla düzenleyebilir, çeşitli vokal seslerini alçaltıp yükseltebilirsiniz.
Vokal Nasıl Kaydedilir?
Bir kayıt stüdyosunda bütün sesleri aynı anda kaydedebilirsiniz. Tekli vokal kaydını, bir adet ses kartı, bilgisayar, enstrüman ve mikrofon temin ederek gerçekleştirebilirsiniz. Vokal kaydı için iyi düzenlenmiş bir stüdyo ortamına sahip olmalısınız. Bütün ekipmanı toparladığınızda ses kaydığınızı düzgün bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Vokal kaydı için kullanabileceğiniz bütün ekipmanları, Yonka Müzik Market aracılığıyla temin edebilirsiniz. Size özel temel stüdyo paketleri aracılığıyla kendi ses kayıt ortamınızı oluşturabilirsiniz.
Vokal Performansınızı Artırmak İçin Kullanılan Teknikler
Vokal performansınızı artırmak için öncelikle düzenli bir şekilde çalışmanız gerekir. Herhangi bir teknikte iyi olmak için o alanda ders almayı düşünebilirsiniz. Online ya da yüz yüze eğitimler sayesinde ilerlemek istediğiniz vokal tekniği üzerine detaylı şekilde çalışabilirsiniz. Alacağınız özel dersler size, yaptığınız hataları görmeniz noktasında destek sağlar.
Ses tellerinizi yormadan vokal ses tekniklerini profesyonel kişilerden öğrenebilirsiniz. Kendi başınıza yapacağınız alıştırmalar, öncelikle bir profesyonelin yönlendirmesiyle olmalıdır. Aldığınız özel dersler sonucunda evinizde yapacağınız belli araştırmalar söz konusudur. Takıldığınız ya da yanlış yaptığınızı düşündüğünüz bir noktada eğitmeninizle iletişime geçerek gerekli desteği alabilirisiniz. Vokal performansınızı artırmak için özel ders almayı düşünüyorsanız Yonka Akademi’nin online kurslarından faydalanabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Vokal neye denir?
Vokal, ses ve sesle ilgili anlamlarına gelir. Günümüzde hem şarkı söyleyen kişi hem de şarkı söyleme tekniği anlamında kullanılır. Birbirinden farklı teknikleri bulunur. Vokal yapmak, back ya da ileri vokal olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirebileceğiniz bir performanstır. Sahne alan kişiler, ileri ya da geri vokal olmak üzere iki performans türünden birini tercih edebilirler. İleri vokal yaparken burada şarkıya dair güçlü sesin ön plana çıkması gerekir. Asıl rol ileri vokaldedir.
Vokal yapma ne demek?
Vokal yapma, bir şarkıyı seslendirme ya da söyleme şeklinde gerçekleştirilen performansa verilen isimdir. Burada ileri ve geri vokal kavramları arasındaki farklılıklar devreye girer. İleri vokal yapıyorsanız gözler sizin üzerinizdedir ve şarkının asıl kontrolü sizdedir. Burada nakaratlarda ya da dinlenme aralarında çeşitli vokal sesleriyle şarkıyı güçlendirmeyi deneyebilirsiniz.
Vokal ses ne demek?
Vokal ses, insan sesinin bir melodiyi oluşturmak için farklı şekillerde kullanılmasına verilen isimdir. Vokal, ses tellerine ilave olarak güçlü diyafram kullanımı ve yapacağınız egzersizler yardımıyla ortaya çıkan sese verilen isimdir. Vokal yapan kişiye ise vokalist adı verilir. Özel ses karakterleri oluşturmak için öncelikle sesinizi düzgün şekilde kullandığınızdan emin olmalısınız. Sonrasında özel karakterleri oluşturmaya çalışabilirsiniz. Temel nefes tekniklerini kullanmayı öğrendiğinizde özel teknikleri doğru şekilde uygulayabilirsiniz.