Saksafon Nedir?
Genel olarak tüp şeklinde düz bir gövdeye sahip olan saksafon, üflemeli çalgılar arasında kendisine yer bulur. İmal maddesi pirinç olan bu müzik aleti, bir kamış yardımıyla ses üretir. Kendine özgü, hoş bir sesi olan saksafon caz, rock, pop, klasik müzik gibi pek çok müzik alanında kullanılır.
Saksafon Tanımı ve Tarihçesi
Saksafon, üflemeli çalgılar arasında en karakteristik olan enstrümanlardandır. Tek parça halinde bükümlü bir boruya sahip olan saksafon, kamış ve ağızlık yardımıyla çalınır. Saksafon genellikle pirinçten üretilir. Özellikle 20. Yüzyılın başlarında caz müzikle birlikte popülerliğini artıran saksafon, üflenerek oluşturulan hava akışı ve kamış sayesinde sesin çıkmasını sağlar. Saksafonun ses tonu ve müzik frekansı, kamışın üretim malzemesi ve şekliyle ve bunlara ek olarak saksafonun yapısıyla da ilgilidir. Kökeni 1840’lı yıllarda Belçika’ya dayanan saksafonun bulucusu, enstrüman ustası olan Adolphe Sax’tır.
Adolphe Sax, saksafonu üretirken farklı ses tonları ve melodileri üflemeleri çalgılarda birleştirmek istemişti. İlk olarak 1846 senesinde halka tanıtılan saksafon, hızla ün kazandı ve popülerliğini artırdı. Saksafon, icadından sonra çeşitli müziklerde kullanılsa da en fazla tercih edildiği noktalar orkestralar ve askeri bando takımları oldu. Zaman içerisinde müziklerin değişmesi ve gelişmesiyle beraber saksafon, caz, rock, pop, klasik müzik gibi farklı müzik çeşitlerinde de aktif olarak kullanılmaya başlandı. Özellikle caz müziğin dünyaca ünlenmesi ile saksafon da ön plana çıktı ve cazın en önemli enstrümanı oldu. Sonraki dönemde diğer müziklerle de etkileşimi artan saksafonun günümüzde bir hayli çeşidi ve farklı özellikleri bulunmaktadır. Saksafon ne demek sorusuna yanıt verdiğimize göre, bu müzik aletini yakından incelemeye devam edelim.
Saksafonun Yapısı
Saksafonun yapısı genellikle klarnete benzemektedir. Tıpkı klarnette olduğu gibi iç yüzeyi dört köşe ya da yuvarlak biçimde tek kamışa sahip olan bek yani ağızlığa sahiptir. Tuş sistemi daha çok flütle yakınlık göstermektedir. Saksafon her ne kadar genellikle metalden yapılsa da köken olarak tahta yani ahşap üflemeli çalgı aleti olarak kabul görmektedir. Günümüzde ise saksafon genellikle pirinçten üretilmektedir. Dış yüzeyi ise tamamı ile özelleştirilmeye uygun olup genellikle saydam vernik, gümüş veya altın kaplama olabilmektedir. Bu vernik, gümüş veya altın kaplamalar aynı zamanda ürünü koruyarak paslanmayı önlemekle birlikte ses kalitesini arttırmakta ve son olarak müzik aletinin görsel açıdan da daha ilgi çekici olmasını sağlamaktadır.
Saksafon bölümleri ya da saksafon kısımları olarak değerlendirmek isterseniz temel olarak iki parçadan oluşan bu müzik aletinin birçok çeşidi bulunmaktadır. Sıkça tercih edilen saksafon türlerini yazımın devamında inceleyebilirsiniz.
Saksafon Çeşitleri ve Karakteristik Özellikleri
Saksafonlar, boyutları ve ton farklılıkları sebebiyle farklı çeşitlerde üretilirler. Tonları ve boyutları farklı olan bazı saksafon türleri şöyledir:
- Soprano Saksafon: Bu saksafon çeşidi, saksafonlar arasındaki en küçük boylu olandır. Soprano saksafonların kamışlarının daha ince olması, seslerinin daha ince, yüksek ve ışıltılı çıkmasını sağlar. Soprillo adı verilen ve saksafondan çok daha küçük bir versiyonu da bulunan Soprano saksafonlar genel de caz ve klasik müziklerde sıkça kullanılır. Genel olarak B♭ yahut C anahtarlarında bulunsalar da C Sopranolar çok daha yaygın kullanılır. Soprano nedir sorusuna verilebilecek cevap bu şekildedir.
- Alto Saksafon: Pop ve klasik müzikte de kullanılan bu saksafon çeşidinin en fazla görüldüğü yer caz müziklerdir. Genel olarak E♭ anahtarında bulunan Alto saksafonlar, giriş seviyesinde müzisyenlerden profesyonel derecedeki müzisyenlere kadar çok geniş kullanıcı portföyüne sahiptir. Konservatuvar ve müzik kurslarında genellikle bu saksafonlar tercih edilir. Soprano saksafona göre bu saksafonlarda kamış kalındır. Bu durum da sesin daha tok ve dolgun çıkmasını sağlar.
- Tenor Saksafon: Bu saksafon türleri genel olarak Alto saksafonlardan biraz daha büyüktür ve B♭ anahtarında bulunurlar. Caz müziğinde önemli rol oynayan tenor saksafonlar bebop, swing gibi türlerde kritik role sahiptir.
- Bariton Saksafonlar: Bariton Saksafonlar tenor saksafonlara oranla biraz daha büyük saksafonlardır. Genel olarak E♭ anahtarında bulunurlar. Daha düşük tonlarda, sakin çalınan bu saksafon türü caz müzik yanında ihtiyaca göre orkestralarda da kullanılmaktadır. Arka yardımcı eleman olarak kullanılabilen bariton saksafonlar, alt seslerde esere doluluk ve dolgunluk kazandırır.
- Bas Saksafon: Bu saksafon çeşidi, boyutları en büyük olan saksafonlardır. Oldukça düşük tonlarda, ağır ağır çalınırlar. Genel olarak B♭ anahtarında yer bulurlar. Çok büyük orkestra sahnelerinde ya da grup müziklerinde kendilerine yer bulan bas saksafonların dolgun sesleri vardır.
Saksafon Nasıl Çalınır: Temel Teknikler ve İpuçları
Üflemeli çalgılar arasında karakteristik bir özelliğe sahip olan saksafonları doğru şekilde çalmak için meziyet gerekmektedir. Öncelikle dikkat edilmesi gereken, saksafonu tutma şeklidir. Sağ el altta, sol el üstte olacak şekilde ayarlanması gereken tutuş şeklinde sağ elin baş parmağı arka kısımdan destek alarak saksafonu sabitler. Nefes teknikleri üzerinde de çalışmak önemlidir. Özellikle üflemeli çalgılarda nefes kontrolü oldukça önemlidir, bu sebepten dolayı saksafon çalarken de nefesi doğru kullanmanın önemi büyüktür. Doğru üfleme şekliyle daha sakin pasajlarda üfleme şiddetini azaltarak, daha sert pasajlarda üfleme şiddetini artırarak çalma işlemi gerçekleşmelidir.
Üfleme şekli, doğru ses ve ton üretimi için de gereklidir. Aynı şekilde üfleme pozisyonu, istenilen tonda sesin çıkmasına yardımcı olur. Üfleme şeklinin önemi yanında, doğru tuşlama da oldukça önemlidir. Parmaklar saksafon tuşlarının üzerinde düzgün biçimde yerleşmeli, tuşlara yumuşak ancak doğru şekilde basılmalıdır. Tuş basımı için doğru zamanlama da dikkat edilmesi gerekenler arasındadır. Notalar arasında kusursuz geçiş için bir notadan diğerine geçiş sırasında ilk notanın basımı bitmeden diğer notaya geçiş yapılmalıdır. Yine aynı şekilde parmakları tuşlara yakın tutmak da hızlı ve yumuşak saksafon çalmak için bir ip ucudur.
Saksafon çalarken olabildiğince dik durmak, çalma esnasında üfleme problemleri yaşamanızın önüne geçer. Bununla birlikte dik durmak omuz, bel ve boyun ağrısının da önüne geçmek için gereklidir. Saksafon ağırlığını dengeli dağıtmak için saksafon askılığı kullanılmalı, askı kullanarak ağırlığı omuzlara doğru ve eşit şekilde dağıtmalısınız. Bütün bunların yanında, saksafon çalmak gerçekten meziyet gerektiren ve bol pratik isteyen bir iştir. Doğru ses üretimi ve kaliteli müzik için sabırla çalışılmalı, doğru teknikleri düzenli pratiklerle pekiştirmelisiniz. Bu durum, büyük saksafonlardan olan bariton saksafon çeşidinde de en küçük saksafon çeşidi olan soprano saksafon çeşidinde de değişiklik göstermez.
Saksafon Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Fiyat Aralıkları
Her müzik aletinde olduğu gibi saksafon alırken de dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar vardır. Kaliteli bir müzik için, kaliteli ekipmanlar kullanılması şarttır. Bu nedenle satın alacağınız saksafonun kaliteli olması, müzik kalitenizi de olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle bilindik, sektörde söz sahibi, malzeme kaliteleri kendini kanıtlamış markalardan alışveriş yapılması tavsiye edilmektedir. Midex markası, bu markalar arasında en önde gelen markalardan birisidir. Müzik aletleri noktasında öncü konumda olan marka, saksafon alanında da en kaliteli saksafonları üretmektedir.
Ekipman kalitesi ve markanın yanında profesyonellerin tavsiyelerini dinlemek oldukça önemlidir. Kullanıcı için en uygun kararı vermek, tecrübeye danışmaktan geçmektedir. Saksafon satın alırken eğer mümkünse saksafonu denemek isteyin. Saksafonun size uygun olup olmadığını, elinizdeki hissiyatı ancak bu şekilde öğrenebilirsiniz. Bunlarla birlikte, aksesuarların da tam olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Saksafon alırken dikkat edilmesi gereken belki de en önemli nokta, bütçedir. Kişi, kendi bütçesine ve ödeyebileceği fiyat aralığına göre bir seçim yapmalıdır. Midex markasının üretmiş olduğu saksafonlar hem fiyat hem de performans açısından kullanıcıyı oldukça tatmin etmektedir. Saksafon çeşidi ve malzeme kalitelerine göre saksafon fiyatları değişiklik göstermektedir.
Saksafon Fiyatları 2024
Saksafon fiyatları türlere göre değişebilen karar verdiğiniz ürünü satın almadan önce özenle değerlendirmeniz gereken unsurdur. Tamamı ile saksafon icra düzeyiniz, kullanım yeri ve bütçeniz oranında ele almanız gereken bir unsurudur. Bu konuya örnek tutar vermek gerekirse alto saksafon üzerinden bilgi vermek istiyorum. Bunun sebebi ise oldukça geniş tür ve fiyat ağacına sahip olan saksafonlar arasında meraklılarının ilk olarak en çok tercih ettiği tür alto saksafon olmasıdır. Günümüzde ise üst düzey performanslara gebe olan kaliteli ve uzun vadede kullanabileceğiniz en uygun alto saksafon fiyatı en düşük 2 bin 450 Türk lirasından başlamaktadır. Elbette üretim hammaddesi, türü ve benzeri birçok unsur ile bu fiyat artıp azalabilmektedir. Benim size sunduğum fiyat üst düzey icralarınız için elverişli bir şekilde kullanabileceğiniz alto saksafon fiyatıdır. Bu konuda benim size tavsiyem ise, bu müzik aleti ile ilgili mutlaka üst düzey ilgi ve bilgi sahibi bir kaynak yardımı ile kullanım seviyenizi, alanınızı ve bütçenizi göz önünde bulundurarak ve mutlaka profesyonel bir tedarik noktasından karar verdiğiniz saksafon modelini satın almanızdır.
Bu yazımda saksafon adındaki eşsiz çalgı aleti ile ilgili yapmış olduğum araştırmalarımı elimden geldiğince akıcı ve verimli bir şekilde sizlere anlatmaya çalıştım. Umarım beğenirsiniz ve bu konuda meraklarınızı giderebilmişimdir. Ben Uğur Can Selli, bir sonraki yazımda görüşene dek, esenlik içinde kalın.
En Yeni Saksafon Modellerimiz