Piyano Pedalları Ne İşe Yarar?
Benzersiz akustiğiyle büyük konserlerin ve soloların enstrümanı piyano, sesini güçlendiren üç joker parçaya sahiptir. Bu parçalara piyano pedalları denir. Ses kontrolüne yardımcı piyano pedalları ne işe yarar? Usta piyanistler pedalları, melodi geçişlerinde, ses yükseltme ve alçaltma gibi işlevlerde bir araç olarak kullanabilirler. Pedallar, piyanistlere parçaları çalarken kendi tarzlarını oluşturmada yardımcı olabilir. Burada pedallara hakimiyet son derece önemlidir.
Doğru ve kararında kullandığınızda tuşların etkisini daha fazla artırabilirsiniz. Pedal kullanımında aşırıya kaçarsanız sesi olması gerekenden çok uzatabilir ya da boğuk çıkmasına neden olabilirsiniz. Bu çalış şekli, sizi tecrübesiz bir piyanist gibi gösterebilir. Böyle bir durum yaşamamanız için piyano çalış teknikleri hakkında kendinizi geliştirmeniz ve pedalların etkili kullanımını öğrenmeniz gerekir.
Piyano Pedalı Nedir?
Piyano, bütün tuşları ve donanımlarıyla birlikte sesi oluşturmada mükemmel performans sergiler. Ona bu mükemmelliği kazandıran şey, bütünüyle doğru ve yerinde kullanılan tuşlar, pedallar ve akort sistemidir.
Piyano çalmayı öğrenirken en başta akordu ya da pedal kullanımını bilmeyebilirsiniz. Zamanla kulağınız sese dair daha da hassaslaşır, doğru tonda çalmanız konusunda size rehberlik eder. Parmaklarınız geliştikçe ellerinizi ve ayaklarınızı koordine çalıştırmanızı sağlayan piyano pedalları devreye girer.
Her pedalın farklı bir işlevi ve ismi bulunur. Piyano pedalı, müzisyenin ayağının yetişebileceği uzaklıkta ve piyanonun alt boşluk kısmında yer alan üç adet tuştur. Piyano pedalları şu üç isimle bilinir: Uzatma (Sustain) Pedalı-Sağ Pedal, Una Corda- Sol Pedal, Sostenuto Pedalı – Orta Pedal.
Piyanoda Pedallar Nasıl Kullanılır?
Piyanodaki pedalların içinden bir tanesi ana pedaldır, diğerleri yardımcı olarak kullanılır. Ana pedal sustain yani sağ pedaldır. Sesleri belirginleştirmek, ses geçişlerini güçlendirmek, legato tekniğini vurgulamak gibi birçok farklı işleve sahiptir. Diğer pedallar yardımcı niteliktedir. Orta ve sol pedal ağırlıklı olarak kullanılmamakla birlikte farklı ritimlere sahip müziklerde ezgileri renklendirmek için tercih edilir.
Piyano Pedalına Ne Denir?
Piyano pedalları, üç farklı çeşide sahiptir. İşlevlerine ve durdukları yere göre isimlendirilirler. Pozisyonlarına göre sağ, sol ve orta; işlevlerine göre sustain (damper, loud), una corda (soft) ve sostenuto olarak isim almışlardır.
Piyano Pedalları Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Piyanodaki sesleri yumuşatmak amacıyla icat edilmiş olan ilk pedal, una corda diğer adıyla soft pedaldır. Soft pedal, piyano teknolojisindeki değişimle birlikte seslerin volümünü azaltmak için icat edilmiştir. Modern piyanolarda soft pedalın adı sol pedal olarak değişmiştir. Gelişen ses teknolojisi, melodilerin kontrolünü sağlamak amacıyla iki pedalın daha piyano sistemine eklenmesini gerekli kılmıştır. Her piyano pedalı, farklı bir işlevi yerine getirerek ses zenginliğini ortaya çıkarmıştır.
Piyanoda Sağ Pedalın İşlevi
Piyano pedalları içinde en çok kullanılandır. Sustain, damper ya da loud gibi isimlere de sahip olan sağ pedal, sesleri uzatmaya yardımcıdır. Notaları çalarken beraberinde kullanacağınız sağ pedal sayesinde elinizi piyanodan çektikten sonra da sesin devam etmesini sağlayabilirsiniz. Bunu bazı ses geçişlerinde zaman kazanmak için yapabilirsiniz. Yine de piyanodaki güçlü sesi sağlayan temel şey, notaları doğru şekilde çalmanızdır. Sustain pedalı, ilk başta bir kurtarıcı gibi görünse de elle legato yaparak sesleri çok daha doğru ve bütün halinde çıkarabilirsiniz.
Legato tekniğinden kısa bahsetmek gerekirse piyanoda seslerin sırayla basılması ve arada boşluk kalmamasıdır. Bir parmak piyanodan kalkarken diğeri piyano tuşuna değer. Bu sistem sayesinde notalar arasında boşluk olmaksızın düzenli bir geçiş sağlanır. Bunu yaparken sağ pedal da kullanılırsa ses geçişleri çok daha etkili bir hale gelebilir. Sağ pedal kullanımı, piyanistin uzmanlığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örnek vermek gerekirse bir notadan diğerine geçerken sağ pedaldan ayağınızı kaldırıp diğer notada tekrar basabilirsiniz. Bu sayede farklılıklardan doğan bir harmoni yaratabilirsiniz.
Piyanoda Sol Pedalın İşlevi
Sol pedalı, daha düşük seste çalışmalar yapmak, arada sesi alçaltıp tekrar yükseltmek için kullanabilirsiniz. Soft pedal olarak da isimlendirilen bu piyano pedalı, farklı tonlarda çalmak istediğiniz parçalarda ara ara tonu düşürmek için tercih edebileceğiniz elemandır. Soft pedalı arada kullanarak gerilim müzikleri oluşturmayı deneyebilirsiniz. Soft pedal yardımıyla bazen hüzünlü bazen daha neşeli tonlarda parçalar çalabilirsiniz.
Piyanoda Orta Pedalın İşlevi
Orta pedal, sesi sürdürme işlevine yardım eder. Sostenuto pedalı, sustain pedalına benzese de ondan bariz bir farkı vardır. Piyano pedalları arasında sesi kuvvetlendirmek ve melodiye bariz vurgu kazandırmak için tercih edebileceğiniz ara elemandır. Orta pedal, çaldığınız parçada sadece bir sesi uzatır. Pedalla birlikte bastığınız ilk sesi uzatırken diğer sesleri uzatmaz. Bu sayede çoklu ses oluşturabilir, farklı tınılar yaratabilirsiniz.
Dijital Piyanoda Pedallar Ne İşe Yarar?
Akustik piyanolarda yer alan pedallar, zamanla dijital piyanolarda da yer almaya başlamıştır. Üç piyano pedalı, dijital piyano modellerinde de aynı işleve sahiptir. Akustik piyanolara göre ufak ses farkları bulunsa da dijital piyano modelleri de üç pedallı sistemle çalışır. Dijital piyanolarda pedal sistemi, elektronik bir bağlantı yardımıyla kurulur.
Dijital Piyanoda Kaç Pedal Bulunur?
Hem akustik hem dijital piyanolarda bir, iki ya da üç pedal bulunabilir. Tek pedal bulunuyorsa bu sustain pedalıdır. İki pedal bulunuyorsa bir tanesi sol taraftaki soft pedaldır. Üç pedal bulunuyorsa soldaki soft, ortadaki sostenuto, sağdaki sustain pedalıdır.
Piyanoda Pedal Kullanımı Nasıl Öğrenilir?
Piyano kademe kademe öğrenilen enstrümandır. Aslında bütün enstrümanlarda olduğu gibi piyanoda da temel çalış tekniklerini öğrendikten sonra daha ileri seviyelere geçersiniz. İlk başta pedal kullanımı olmaksızın notaların yerlerini ve akorları öğrenerek başlarsınız. Parmaklarınızı, piyanoya adapte ettikten sonra pedal kullanımını öğrenerek, ayak ve el koordinasyonunu oturtmak için alıştırmalar yapabilirsiniz. Piyano çalarken daha kuvvetli sesler elde ederek kendi tekniklerinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz.
Piyano çalma süreci, amatörlükten ustalığa doğru uzanan bir süreçtir. Piyanoyu tanımaktan, piyano tuşlarını ve notaları öğrenmeye kadar geçen sürede birçok alıştırma yapmanız gerekir. Parmaklarınızın piyano üzerinde pratik şekilde gezinebilmesi için başlangıçta uzun süreler parmak alıştırmaları yaparsınız. Bunu bir profesyonel gözetiminde yaptığınızda piyano çalmanın çok daha kolay olduğunu görebilirsiniz. Size yanlışlarınız konusunda müdahale edebilecek, çalma tekniklerin sırayla ve doğru şekilde gösterecek müzisyenlerden destek alabilirsiniz.
Fiziki ya da online piyano ders desteği, evde yapacağınız alıştırmalar, örnek videolu anlatımlar sayesinde kolay öğrenme avantajlarından yararlanabilirsiniz. Piyano pedalları kullanımı, özel çalma teknikleri ve enstrümanlar hakkında daha fazla bilgi için şimdi bizimle iletişime geçebilirsiniz.
En Çok Tercih Edilen Piyano Modellerimiz