Hangi Üflemeli Müzik Aletinden Başlamalıyım?

Nefesli ve üflemeli enstrümanlar bek, ses delikleri, ses çıkışı alanı ve ana gövdelerden oluşur. Her tür kendi arasında özelleşen ses deliği, ana gövde, ses çıkış noktası ve ağızlık yani bek adı verilen kısımdan oluşmaktadır. İşte bu yüzden her ürün sınıfını ayrı başlık altında incelemeliyiz.

Günümüzde yaygın biçimde kullanılan üflemeli müzik aletleri bulunmaktadır. Başlıca değerlendirilen nefesli çalgı aletleri ise; yan flüt, mızıka, klarnet, ney, mey, saksafon, trompet, flüt ve benzeri ürünlerdir. Bildiğiniz üzere flüt denilen birçoğumuzun orta okul çağlarında tecrübe ettiğimiz ürünler bu konu için temel alınabilir. Mantık olarak ses deliği, pistonu ve benzeri kısımları olsun olmasın ses üretme biçimi hemen hemen hepsinde benzerdir. Bu yüzden basit olarak gördüğümüz üstünden durmadığımız flüt modelleri dahi icra bakımından sizlere kılavuz olabilir. Şimdi ise icra ettiğiniz müzik türü, ses projesi ve benzeri alanlar odağında kendinizi keyifle ve verimle geliştirebileceğiniz nefesli enstrümanları inceleyelim…

Yan flüt başlangıç için değerlendirile bilecek bir enstrümandır. Fakat mutlaka ciddi bir istikrar ve emek gerektiren oldukça üst düzey nefesli çalgı aleti üyesidir. Her tür orkestra, müzik grubu ve benzeri alanlarda değerlendirilebilen yan flüt modelleri her geçen gün daha geniş kitleler tarafından değerlendirilmektedir. Böylesi eşsiz bir enstrümanı tecrübe etmenizi ve enfes sesinden faydalanmanızı sizlere şiddetle tavsiye ederim.

Gelin isterseniz kısaca yan flüt nedir? birlikte göz atalım…

Yan flüt, bek kısmı yani ağızlık kısmı ürünün gövdesinin uç kısmında değil de yan açıda yer olmasından dolayı yere paralel icra edilebilen bu sayede de yan flüt olarak adlandırılan muhteşem bir müzik aletidir. Yan flüt batı müziğinde sıklıkla değerlendirilen net ve keskin tınılara sahip bir üründür. Orta Asya topraklarında değerlendirilen akıcı tınılara sahip üflemeli nefesli enstrümanları göz önüne aldığımız oldukça farklıdır. Yan flüt ürettiği ses ve yapı özellikleri sayesinde ayrı sınıfta değerlendirilen eşsiz bir enstrümandır. Yan flüt ailesi pikolo, soprano, alto, tenör, bas ve kontrbas blok flüt modelleri olarak çeşitlenmektedir. Silindir şeklinde yapıya sahip olan genellikle değerli hammaddelerle kaplanarak dikkat çekici dış görünüme de sahip olan ürünün 1,9 cm çapı bulunur. Bek kısmı ile en uç kısmı arasındaki mesafe 67,2 cm olarak kabul edilerek üretilir. Nikel, gümüş ve altın kaplama modelleri karşımıza sıklıkla çıkmaktadır. Üç oktavlık ses genişliğine sahip olan bu eşsiz enstrümanı gönül rahatlığı ile başlangıç düzeylerinde dahi kullanabilirsiniz.

Klarnet bizim topraklarımız için oldukça uyumlu bir enstrümandır. Tabi kendi içerisinde çeşitlenen bu muhteşem enstrümanın bizim topraklarımızda icra edilen türü vardır. Bize özgü bu muhteşem türe geçmeden önce klarnet hakkında sizlere genel bilgiler vermek istiyorum. Klarnet, bek yani ağızlık kısmı bulunan ağızlık kısmı da açık ve kapalı olarak iki sınıfta değerlendirilen üflemeli tür enstrümandır. Ayrıca ağızlık kısmına bilezik adı verilen ürün aracılığı ile kamışın sabitlendiği muhteşem bir müzik aletidir. Sonrasında ise klarnet modellerinde, baril, üst bölüm, alt bölüm yani şalümo ve kalak bulunur. Tabi bu gövdeler üzerinde ses delikleri yani diğer bir adıyla yüzükler bulunur. Gelelim şimdi bize özgü kabul edilen Türk klarnetine;

Sol klarnet, Türk klarneti olarak kabul edilmekle birlikte ses ve tını bakımından oldukça akıcı bir enstrümandır. Ayrıca koma adı verilen namelerin en verimli şekilde icra edildiği enstrüman olduğu için sıklıkla bize ait müzik türlerinde değerlendirilir. Batı müziğinde değerlendirilen klarnette iki ses arası iki eşit parçaya ayrılır iken sol klarnette bu durum farklıdır. Sol klarnette bu aralık dokuz parçaya bölünmüş böylece daha akıcı ve yumuşak geçişlerin elde edilebileceği üflemeli ve nefesli enstrüman elde edilmiştir. Sol klarnet başta olmak üzere icra ettiğiniz müzik türü ve kullanım alanlarınızı göz önüne alarak tüm klarnet türlerini başlangıç düzeyi için değerlendirebilirsiniz.

Saksafon batı müziği başta olmak üzere birçok alanda değerlendirilen oldukça gösterişli bir enstrümandır. Başta alto saksafon olmak üzere ailenin diğer üyelerini de gönül rahatlığı ile değerlendirebilirsiniz. Saksafon oldukça özel yapı ve ses özelliklerine sahip olmakla birlikte günümüzde her geçen gün daha geniş alanda değerlendirilmektedir. Günümüzde bizlerin başlangıç düzeyi için sıklıkla önerdiği alto saksafon modelleri bulunmaktadır. Bunun ise ana sebebi ise hem yapı ölçüleri hem elde edilen ses özellikleri göz önüne alındığında kendinizi en verimli şekilde geliştirebileceğiniz saksafon türünden biridir. Ayrıca tüm saksafon modelleri ana gövde, horoz ve ağızlık kısımlarından meydana gelmektedir. Elbette çeşitleri göz önüne alındığı takdirde ölçü ve biçimleri özelleşebilmektedir.

Sürekli olarak düz ses ve nefes egzersizleri yapmanız gereken oldukça özel ürünlerdir. Saksafon meraklıları içinde konuyu kapsamlı bir şekilde ele aldığımıza göre Trompet modellerine geçebiliriz.

Trompet modelleri natürel ve kromatik trompet olarak iki sınıfta incelenmektedir. Günümüzde yaygın bir biçimde değerlendirilen tür kromatik yani pistonlu trompet modelleridir. Trompet modellerimiz ise ağızlık yani bek adı verilen kısım başta olmak üzere boru ve kalak bölümlerinden oluşur. Tabi ses üretmek için geliştirilen piston bölümleri ve sıvı boşaltımı yapmak için başvurulan su ventili bulunur. Tabi gövde üzerinde küçük parmak kancası ve kalak adı verilen kısımlarda yer almaktadır. Ses şiddetini düşürerek ses rengine direkt etki edebilen susturucu modelleri de trompet için kullanılabilir. Diğer bir adıyla bu susturuculara sürdin ve mute denilmektedir. Genellikle bakır ve pirinçten üretilen trompet modelleri gönül rahatlığı ile tecrübe edebilirsiniz.

Başlangıç İçin Mızıka

Nefesli enstrümanların oldukça yaygın bir biçimde değerlendirilen oldukça keyifli ve bir o kadar da minik olan üyesini birlikte inceleyelim. Diatonik mızıka ve kromatik mızıka olarak iki ana sınıfa ayrılmaktadır. Kromatik modellerde yaylı bir mekanizma bulunmakla beraber yapısı sayesinde delikler kapanıp açılmaktadır. Diatonik mızıka modelinde ise yapı sabit ve böylece elde edilen ton da sabittir. Bu yüzden her müzik türüne göre elverişli bulunan tonda ki mızıka modeli tercih edilmelidir. Diatonik mızıka modelinde tonu anlamak için ilk deliğe üflemeniz yeterli olacaktır. İlk delikten çıkan ses mızıkanın tonunu işaret etmektedir. Diğer bir deyişle bu tonun adı gam olarak kabul edilir. Mızıka kullanırken dil kapama, dil kıvırma, dudak büzme ve ses bükme gibi terimler öğreneceksiniz. Oldukça keyifli olan bu enstrümanlarda ses üretirken sadece üfleyerek değil aynı zamanda mevcut deliklerden nefesinizi çekerken de ses elde edebilirsiniz. Farklı delik sayılarına sahip birçok mızıka modeli bulunmakla birlikte cep orgu olarak bilinen bu muhteşem enstrümanı başlangıç içinde gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.

Tabi yukarıda bahsedilen modeller dışında da birçok üflemeli çalgı aleti bulunmakta ve sizler de başlangıç düzeyi için rahatlıkla tercih edebilirsiniz. Tabi bir nokta daha var tüm üflemeli ve nefesli enstrümanlar için mutlaka nefes egzersizi yapmalı, oturuş pozisyonuna dikkat etmeli, nota ve pratik çalışmalısınız. Düzenli bir şekilde emek vererek bu muhteşem enstrümanlar da kendinizi geliştirebilirsiniz. Ayrıca enstrümanlarınızda elde edilen performansları uzun vadelere yaymak için düzenli olarak bakım yapmalı doğru bir şekilde korumak için gerekli özeni göstermelisiniz. Hangi enstrüman olursa olsun ilgiyi eksik etmeyiniz. Tecrübe edeceğiniz üflemeli ve nefesli enstrüman modellerinde sizlere başarılar ve keyifli zamanlar dilerim.